Glokom ya da halk ortasındaki ismiyle göz tansiyonu sinsice ilerleyen göz hastalıklarından birisi. Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Belkıs Ilgaz Yalvaç, tedavi edilmediğinde görme kaybına bile yol açabilen glokomun yakın aile bireylerinden birinde görülmesi halinde risk oranının yaklaşık 7 kat artabileceği ikazında bulundu.
Geri dönüşümsüz görme kaybına yol açabilen glokom, dünya genelinde yaklaşık 6 milyonu tam görme kaybı olan 70 milyon kişiyi etkiliyor. Glokomun en sık görülen tipi olan açık açılı glokomda bilhassa anne, baba ve kardeş üzere birinci dereceden yakın akrabaların glokomlu olması hastalığın aile üyelerinde görülme riskini 7 kat artırıyor. Glokomun ekseriyetle ileri yaş hastalığı olarak bilinse de gerçekte gençlerde hatta yenidoğan bebeklerde ve çocuklarda dahi ortaya çıkabileceğine işaret eden Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Belkıs Ilgaz Yalvaç, bilhassa doğumdan sonra birinci 3 yıl içinde görülen konjenital glokomun akraba evliliklerinden dünyaya gelen bebeklerde daha sık görüldüğünü söyledi.
Genetik faktörlerin yanı sıra diyabet, tansiyon, migren, hipotiroidi, göz yaralanmaları ve anemi(kansızlık) üzere başka faktörler de glokom oluşma mümkünlüğünü artıran risk faktörleri ortasında yer alıyor. Geçirilmiş göz ameliyatlarının da bazen glokomu tetikleyeceği bilgisini veren Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Belkıs Ilgaz Yalvaç, “Ayrıca, gözün miyop yahut hipermetrop olması da glokom gelişme riskini artıran öbür faktörlerdir” dedi.
BU ŞİKÂYETLERE DİKKAT!
Glokomun belirtilerinin hastalığın tipine ve ortaya çıkış yaşına nazaran değişiklik gösterebileceğini söyleyen Prof. Dr. Belkıs Ilgaz Yalvaç, hastaların şikâyetleriyle ilgili şunları anlattı: “En sık rastlanılan glokom tipi olan açık açılı glokomda şikâyetler çok azdır. Hastanın baş ağrısı, görmede bulanıklık, yakın görme sıkıntıları, karanlık adaptasyonu bozuklukları üzere yakınmaları olabilir. Lakin hastanın görmesi bozulmamıştır ve glokomun son evrelerine kadar da olağan kalabilir. Bu durum glokomun erken teşhisinde zahmet yaratır.”
AİLESİNDE GLOKOM ÖYKÜSÜ OLANLAR HER YIL DENETİM YAPTIRMALI
Glokom tanısı için rutin göz muayenesinin yanı sıra, kişinin göz içi basıncı ve kornea kalınlığının ölçüldüğü söyleyen Prof. Dr. Belkıs Ilgaz Yalvaç, kelamlarına şöyle devam etti: “Görme alanının, görme hududu ve retina damarlarının incelemesi yapılır. Ayrıyeten glokomun tipini belirlemek için farklı incelemelere de başvurulur. Lakin ailesinde glokom hastası olanların her yıl sistemli denetim yaptırmasında fayda var. Glokomun erken teşhis konulduğunda tedavi edilebilen ve körlüğe yol açması önlenebilen bir hastalık olduğu unutulmamalı. Glokomun belirti vermeyen bir hastalık olması yüzünden, erken teşhis için rutin taramalar kaidedir. Gözlük kullanmakta olan hastalar bir halde rutin takipte olduklarından bu manada şanslıdırlar. Lakin glokom taramalarını birinci halkada yakınlarında glokom olanlar ve 40 yaş üstü olmak üzere, tüm topluma yaymak gerekli.”
TEDAVİ ÖMÜR UZUNLUĞU DEVAM EDİYOR
Glokomun kronik bir hastalık olduğu için tedavisinin de hayat uzunluğu sürmesi gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Belkıs Ilgaz Yalvaç, “Tedavinin başarılı olmasındaki en değerli kriter, bireyin hastalığını tanıması ve tedavi sürecinde tabibinin tekliflerine uymasıdır. Tedavideki temel amaç, görmede sağlıklı halin geri kazanımından çok, daha fazla kötüleşme olmasını engellemeye yöneliktir” dedi. Glokomun tedavisinde kullanılan prosedürlerle ilgili şu bilgileri verdi: “Tedavide kullanılan metotların başında ilaç tedavisi geliyor. Öncelikle hastanın göz tansiyonu, ya gözdeki sıvının üretimini kısarak ya da çıkışını arttırarak düşürülür. Bu iki yol için kullanılan ilaçlar bulunuyor. İlaç tedavisine karşın hastanın, göz tansiyonu düşmüyor ve görme alanı daralıyorsa; uygulanacak tedavi metodu çoğunlukla lazer ve cerrahidir.”
LAZER TEDAVİSİ KİMLER İÇİN UYGUNDUR?
Göz tansiyonu tedavisinde lazer ışınlarının hastanın durumuna nazaran farklı maksatlarla yararlanıldığını anlatan Prof. Dr. Belkıs Ilgaz Yalvaç, lazer tedavisinin kullanıldığı alanlar konusunda şu bilgileri verdi:
“Primer kapalı açılı glokom hastalarında yahut akut glokom krizi geçirmiş bireylerde iris yüzeyine bir delik açılarak göz içi sıvısının üretildiği yerden çıkış kanallarına geçişi kolaylaştırılmış olur. İkinci olarak kronik açık açılı glokom olaylarında, göz içinde üretilen sıvının dışa çıkışını kolaylaştırmak için dışa akım kanallarına lazer uygulanabilir. Bunun yanısıra, birden fazla göz cerrahisi geçirmiş ileri glokom hastalarında da lazer tedavisinden yararlanılır. Burada şahsen sıvı üretimi yapan hücreler lazer ile tahrip edilir. Böylelikle göz içi basıncını çok ileri bir cerrahi metoda gerek kalmadan düşürmek mümkün olabilir.”
HASTAYA NAZARAN CERRAHİ TEDAVİ ALTERNATİFLERİ FARKLILAŞIYOR
Glokom tedavisinde kullanılan tekniklerden biri de cerrahi. Cerrahi tedavideki maksadı göz içinde üretilen sıvının bir fistül oluşturularak gözü terk etmesinin sağlanması olarak özetleyen Prof. Dr. Belkıs Ilgaz Yalvaç, cerrahi tedaviyle ilgili şu bilgileri verdi; “Bu sürece fistulizan ameliyatlar denir. Bu ameliyatla, gözün beyaz kısmında bir delik açılır. Dışarıdan görünmeyecek kadar küçük olan bu delikle, gözün içerisindeki fazla sıvı bir fistül oluşturularak dışarı atılır. Klasik fistülizan ameliyatların başarısız olduğu durumlarda bu açıklığın daima olarak sağlanması için “Tüp İmplantları” da kullanılır. Glokomda tüp implantlarının hal ve işlevlerinde yapılan kıymetli yenilikler sonucunda çok daha küçük implantlar da göze yerleştirilerek daimi göz içi basıncı denetimi sağlanabilmektedir. Doğumsal glokomlarda çoklukla tıbbi ve lazer tedavisi uygulanmadan bebeğin gözünün durumu ve yaşı dikkate alınarak özellikli operasyonları öncelikle yapılır.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
