İstiklal Marşı’nın bir ulusal sembol olarak pek çok mana içerdiğini kaydeden Doç. Dr. Hadiye Yılmaz Odabaşı, “Milletler ulusal sembolleri yardımıyla ulusal kimliklerini, birlik ve beraberlik hislerini ve benlik hürmetlerini pekiştirirken bu sembollere dair yıldönümleri vasıtasıyla tüm bu paylaşılmış olumlu hisler hatırlanmakta ve tazelenmektedir” dedi. 2021 yılının İstiklal Marşı ve Mehmet Akif Ersoy yılı ilan edilmesinin, tarihî ortak hafızanın güçlenmesi açısından kıymetli olduğunu belirten Odabaşı, üniversite olarak 12 Mart 2021 Cuma günü çevrimiçi gerçekleştirilecek panelle Mehmet Akif Ersoy’un anılacağını söyledi.
Üsküdar Üniversitesi Tarih Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hadiye Yılmaz Odabaşı, İstiklal Marşı’nın ülkemizin varlık, birlik ve bağımsızlık sembolü olduğunu söyledi.
Milli sembollerin ortaya çıkışı tesadüf değildi
19’uncu yüzyıl sonundan itibaren marşlar, bayraklar, bayramlar üzere ulusal semboller birlik ve beraberlik hissinin paylaşılmasında vazgeçilmez ögeler haline geldiğini belirten Doç. Dr. Hadiye Yılmaz Odabaşı, “Şüphesiz bu olgunun 19. Yüzyıl sonundan itibaren belirginleşmesi, bir tesadüf değildir; çünkü birebir tarih, ulus devletlerin de yaygınlaştığı periyoda işaret eder. Ünlü toplumsal psikolog Serge Moscovici, yeni bir kolektif hayat biçiminin doğumunun yeni insan tipini de doğurduğunu saptamıştır. Nitekim de ulus devletlerle birlikte hem yeni bir kolektif hayat hem de bu kolektif hayatın öznesi olan ‘yeni insan’ tipi adım adım şekillenmiştir” dedi.
Milli marşlar ulus devletleri somutlaştırır
Bu yeni insan topluluğunun birlik ve beraberliğinin, kimlik ve aidiyet hissinin ortaya çıkışı ve pekiştirilmesinde marşlar üzere ulusal sembollerin kıymetli bir fonksiyon gördüğünü kaydeden Doç. Dr. Hadiye Yılmaz Odabaşı, “Çünkü ulus devlet doğuştan gelmemiştir, bu nedenle öğrenilmesi gereken bir olgudur. İşte bayrak, marşlar üzere ulusal semboller ulus devlet üzere soyut bir olguyu somutlayarak gözle görülür hale getirir. Böylelikle uluslarda ulusal benlik algısıyla birlikte ulusal bir kimlik ve aidiyet duygusu gelişir. Bu süreçte bu semboller pek çok mana yüklenirler. En başta da bir ülkenin varlığı, bütünlüğü ve bağımsızlığını simgelerler” diye konuştu.
İstiklal Marşı, bir dönüşümün eseridir
Bir imparatorluk olan Osmanlı’da tam manasıyla İstiklal Marşı’nın fonksiyonunu yüklenmese de bir Mehter Teşkilatı’nın bulunduğunu kaydeden Doç. Dr. Hadiye Yılmaz Odabaşı, “19. Yüzyıl başında II. Mahmut’la birlikte Mehter Teşkilatı Muzika-yı Hümayun Teşkilatı’na dönüştü ve 1829’da Mahmudiye Marşı bestelendi. Bundan sonra da her sultan ismine yeni bir marş bestelendi. Sultan Mecit Marşı ise bir tıp ulusal marş olarak kabul edilmişti. Ulusal Çaba yıllarında TBMM’nin kurularak ‘hâkimiyet bila kaydü kural milletindir’ temelinin kabul edilmesi, aslında açık bir formda yeni bir kolektif hayatın inşa edildiğini gösterir. Bir soy ve şahsın hâkimiyeti anlayışından halkın hâkimiyeti anlayışına geçilmesi, elbette daha evvelki sultanlar için bestelenen marş anlayışını da değiştirmiştir. İşte İstiklal Marşımız bu türlü bir dönüşümün yapıtıdır; İstiklal Marşımız halkımızın marşıdır” diye konuştu.
İstiklal Marşı Yarışı, ulusal birlik ve heyecanı canlandırmak için düzenlendi
TBMM’nin açılması, birinci kanunların çıkarılması, Teşkilatı Esasiye Kanunu’nun hazırlanması, sistemli ordu teşkilatının oluşturulması üzere bir dizi gelişme ortasında 1920 yılı sonunda Meclis’in bir İstiklal Marşı yarışı açtığını kaydeden Doç. Dr. Hadiye Yılmaz Odabaşı, “Görüldüğü üzere, bu yarışın tarihi de tesadüf değildir. Aslında savaş ortamında olunmasına karşın kanunlarından ordusuna yeni bir devlet teşkilatı yapılmaktadır. Yeni kurulan bir devletin devlet teşkilatı yanında bir de ulusal marş muhtaçlığı içine girdiğini görüyoruz. Hükümete bu teklifi götüren İsmet Paşa olmuştur ve münasebeti de ulusal birlik ve heyecanı canlandırmaktır” diye konuştu.
Vatanperver Mehmet Akif Beyefendi, büyük hizmetlerde bulundu
Mehmet Akif Bey’in bu günlerde şimdi Ankara’ya geçmediğini kaydeden Doç. Dr. Hadiye Yılmaz Odabaşı, şunları söyledi: “Ancak Balkan Savaşı’ndan beridir Beyazıt, Fatih ve Süleymaniye mescitlerinde verdiği vaazlarla, Sırat-ı Müstakim’de yazılarıyla, Teşkilat-ı Mahsusa içindeki faaliyetleriyle, 1914’te Berlin’de Osmanlılara karşı savaşan Müslüman askerlere yönelik konuşmalarıyla bir vatanperver olarak büyük hizmetlerde bulunmuştur. Mehmet Akif İstiklal Marşı yarışına para mükâfatı nedeniyle evvel katılmak istemez. Hakikaten 500 liralık mükafatı alınca da Hilal-i Ahmer’e bağışlayacaktır.”
10 günde yazıldı
Mehmet Akif Ersoy’un, İstiklal Marşı’nı 24 Nisan 1920’de geldiği Ankara’daki Tacettin Dergâhı’nda 10 günde yazdığını belirten Doç. Dr. Hadiye Yılmaz Odabaşı, “17 Şubat 1921’de Sebîlürreşâd’ın birinci sayfasından “Kahraman Ordumuza” ithaf edilerek yayımlanır. Mustafa Kemal Paşa, ‘Bu marş, bizim inkılabımızın ruhunu anlatır… İstiklal Marşı’nda davamızı anlatması bakımından büyük manası olan mısralar vardır. En beğendiğim yeri şu mısralardır: ‘Hakkıdır hür yaşamış bayrağımın hürriyet, hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklal.’ Benim bu milletten asla unutmamasını istediğim mısralar işte bunlardır… Bu demektir ki efendiler Türk’ün hürriyetine dokunulamaz!’ kelamlarıyla marşın değerini lisana getirir” diye konuştu.
2021 yılının İstiklal Marşı ve Mehmet Akif Ersoy Yılı ilan edilmesi çok anlamlıdır
İstiklal Marşı’nın bir ulusal sembol olarak pek çok mana içerdiğini kaydeden Doç. Dr. Hadiye Yılmaz Odabaşı, “Milletler ulusal sembolleri yardımıyla ulusal kimliklerini, birlik ve beraberlik hislerini ve benlik hürmetlerini pekiştirirken bu sembollere dair yıldönümleri vasıtasıyla tüm bu paylaşılmış olumlu hisler hatırlanmakta, tazelenmektedir. Bu tarafıyla 2021 yılının İstiklal Marşı ve Mehmet Akif Ersoy yılı ilan edilmesi, tarihî ortak hafızanın güçlenmesi, münasebetiyle bugün ve gelecek için geçmişin olumlu hislerinin canlı tutulması ülkemiz ve milletimizin elbet yararınadır” halinde konuştu.
İstiklal Marşı’nın 100’üncü yılı bir panelle kutlanacak
Doç. Dr. Hadiye Yılmaz Odabaşı, bu hedefle Üsküdar Üniversitesi olarak 12 Mart 2021 Cuma günü saat 11.00’de gerçekleştirecekleri çevrimiçi panelde Mehmet Akif Ersoy’u rahmet ve minnetle bir defa daha anarken İstiklal Marşı’nın kabulünün 100’üncü yılını kutlayacaklarını kaydetti.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
